Yeni bir çalışma, yeterince uyumayan insanların yaşlandıkça bunama gibi ciddi hastalıklara yakalanma riskinin daha yüksek olduğunu gösteriyor.

Londra (İngiltere). Uyku eksikliği sadece bunama riskini artırmakla kalmaz, aslında buna neden olabilir. Özellikle yaşlı insanlarda. Ancak hangi faktörün diğerini daha çok etkilediği konusunda bilim henüz fikir birliği içinde değil. Yani ünlü soru gibi: Hangisi önce geldi, tavuk mu yumurta mı?

Nature Communications’da yayınlanan çalışma, ünlü Whitehall II çalışmasında yer alan 7.959 katılımcının verilerini kullandı. Fransız araştırma kuruluşu Inserm ve University College London’dan epidemiyologlar, insanların zihinsel kapasitelerine göre aldıkları uyku miktarını ölçtüler.

1985 ile 2016 yılları arasında altı kez ne kadar uyuduklarını bildiren İngiliz memurlarının gözlemsel bir çalışmasıdır. Çalışmanın süresi 25 yıldı ve denekler çalışmanın başında 50 yaşındaydı. Çalışmanın sonunda yaş ortalaması 77 olan 521 kişiye demans teşhisi konuldu. Alzheimer hastalığında görülen protein birikintileri gibi beyin değişiklikleri, hafıza sorunları ve düşünme bozuklukları gibi bunama semptomlarının ortaya çıkmasından yaklaşık 15 ila 20 yıl önce başlar.

Akıl sağlığı sorunları olan insanlar daha az iyi uyurlar

Araştırmanın baş yazarı, Inserm’den epidemiyolog Séverine Sabia, “Akıl sağlığı sorunları, uyku bozukluklarıyla güçlü bir şekilde bağlantılıdır” diyor. Sabia’ya göre depresyon, bunama için bir risk faktörüdür. Bu nedenle, bunama ve depresyon başlangıcından önceki beş ila on yıllık uyku yoksunluğu arasında nedensel bir ilişki olması mümkündür. Depresif insanlardan alınan veriler çalışmaya dahil edilmedi.

50 ila 60 yaşları arasında gece altı saat veya daha az uyuduğunu bildiren deneklerin, yedi saat uyuyanlara göre bunama gelişme riski daha yüksekti. Çalışma ayrıca, katılımcıların genel sağlıklarındaki farklılıkları hesaba kattıktan sonra bile, orta yaşta uyku düzenleri anormal olan kişilerde, uyku düzenleri her zaman normal olanlara göre bunama riskinin daha yüksek olduğunu gösterdi.

Ancak, veriler tamamen hatasız değildir. Çalışmanın potansiyel bir zayıflığı, katılımcılara kendi uyku sürelerinin sorulmasıdır. Kendi kendine yapılan bilgiler hatalara tabi olabilir. 4.000 denek ile ayrı bir çalışma, öznel bilgilerin nesnel bilgilerden ne kadar saptığını nesnel olarak ölçen bir kontrol olarak gerçekleştirildi. Bu veriler daha sonra tüm çalışma katılımcılarının yanıtlarına uygulandı.

Bu arada, başka bir ABD araştırması, Fransız-İngiliz epidemiyolog ekibininkine benzer bir sonuca varmıştır. ABD çalışmasında, geceleri 5 saat veya daha az uyuyan kişilerde bunama gelişme riski iki katına çıktı.