Mikroplastikler kan-beyin bariyerini aşabilir. Beyinde, parçacıklar mikroglial hücrelerin (savunma hücreleri) hücre ölümüne yol açabilir.

Daegu (Güney Kore). Victoria Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırmaya göre, insanlar yılda yaklaşık 200.000 mikroplastik parçacığı su ve yiyecek yoluyla alıyor. Bu arada, bu küçük plastik parçacıklar, Saarland Üniversitesi’ndeki bilim adamlarına göre hücre zarlarını mekanik olarak istikrarsızlaştırabilecekleri insan organlarında da tespit edildi. Daegu Gyeonbuk Bilim ve Teknoloji Enstitüsü’nden (DGIST) bir ekip, mikroplastiklerin kan-beyin bariyerini de geçebildiğine dair kanıtlar keşfetti.

Science of The Total Environment dergisindeki yayına göre, Wookbong Kwon’un ekibi farelere ağızdan polistiren boncuklar verdi. Hayvanlara yedi gün boyunca 0.2, 2 ve 10 mikron çapında partiküller su ile karıştırılarak günlük olarak verildi. Parçacıklara, gözlem için bir flüoresan işaretleyici sağlandı.

Mikroplastikler beyne giriyor

Beyin aslında kan-beyin bariyeri tarafından yabancı maddelerden korunuyor olsa da, bilim adamları sadece birkaç gün sonra farelerin beyinlerindeki plastik parçacıkları tespit etmek için floresanı kullanabildiler. Bununla birlikte, yalnızca maksimum çapı iki mikrometre olan parçacıklar kan-beyin bariyerini geçebilir.

Bilim adamları daha sonra mikroplastiğin beyinde nerede biriktiğini belirlediler. Yazarlar, “Polistiren parçacıklarının beynin mikroglial hücrelerinde biriktiğini bulduk” diye açıklıyor. Bunlar, vücudun geri kalanındaki beyaz kan hücrelerine benzer bir işleve sahip olan beynin savunma hücreleridir.

İnsan hücre kültürleri ile deneyler

Mikroglial hücrelerdeki plastik parçacıkların etkilerini incelemek için araştırmacılar, hücre kültüründe insan mikroglial hücrelerini kullanarak deneyler yaptılar. Burada da kısa bir süre sonra beynin savunma hücrelerinde mikroplastik birikimi gözlenebiliyordu. Ayrıca hücrelerin büyümesi azalmış ve hücre bölünmesi daha yavaş olmuştur.

Mikroplastiklerden hücre ölümü

Kwon, “Parçacıklar hücreler tarafından alındıktan sonra hücre morfolojisinde, bağışıklık tepkisinde ve hücre ölümünde değişiklikler gözlemledik” diye açıklıyor. Mikroplastikler, mikroglial hücrelerin daha fazla inflamatuar haberciler üretmesine neden oldu. Birkaç gün sonra hücresel intihar (apoptoz) için haberci maddeler de arttı.

Bilim adamlarına göre bu, mikroplastiklerin beyin üzerinde nörotoksik bir etkiye sahip olduğunu ve bunun da bağışıklık hücrelerinin intihara sürüklenmesine yol açtığını kanıtlıyor. Araştırmacılar, “Sonuçlarımız, küçük mikroplastik parçacıkların potansiyel bir risk oluşturduğunu gösteriyor” diyor.