Fazla kilolu insanların kilo vermek için hangi diyet biçimini seçtikleri pratik olarak önemsizdir. Bunun yerine, önemli olan süreklilik ve yaşam tarzında kalıcı bir değişikliktir.

Hamilton (Kanada). Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) verilerine göre, aşırı kilolu insanların oranı 1975’e kıyasla üç katına çıkarak neredeyse yüzde 40’a ulaştı (1,9 milyar insan). Hatta 650 milyon yetişkin, dünya nüfusunun yüzde 13’ü obez . Kings College London’dan bilim adamlarının American Journal of Public Health’de yayımladığı bir araştırmaya göre, bu grup insan için temel sorun kilo vermek değil, kiloyu uzun vadede korumaktır. Bu genellikle, yo-yo etkisi olarak da bilinen, kilo verme ve yeniden kilo alma “kısır döngüsüne” yol açar.

Bu nedenle Kanada’daki McMaster Üniversitesi’nden bilim adamları, uzun süreli kilo kaybının diyet türünden etkilenip etkilenmediğini araştırdılar. Ayrıca Bradley Johnston liderliğindeki araştırma, hangi diyetlerin kardiyovasküler sağlık üzerinde en olumlu etkiye sahip olduğunu da analiz etti. British Medical Journal’daki yayınlarına göre bilim adamları, vücut kitle indeksi (VKİ) 25’in üzerinde olan 18 yaş üstü 21.942 denekle yapılan toplam 121 çalışmayı değerlendirdi.

14 diyet türü karşılaştırıldı

Meta-çalışma için değerlendirilen tüm çalışmalarda denekler en az 12 ay boyunca 14 popüler diyetten birini izledi. Diyetler arasında aşırı düşük karbonhidratlı diyetler (örn. sözde Akdeniz diyeti ve özellikle ABD’de popüler olan Weight Watchers diyeti gibi diyetler. Kan basıncını düşürmek için özel olarak tasarlanmış DASH diyeti de incelenmiştir.

Neredeyse aynı kilo kaybı

Vücut ağırlığına ek olarak, genel sağlık üzerindeki etkileri incelemek için altı ve on iki ay sonra tüm deneklerde kan basıncı ve kolesterol seviyeleri de ölçüldü. Ortalama olarak, denekler, kullanılan diyete bakılmaksızın altı ay sonra yaklaşık beş kilo fazla kilo vermeyi başardılar. Yalnızca son derece düşük karbonhidratlı ve düşük yağlı diyetler biraz daha yüksek kilo kaybını tetikleyebildi, ancak çalışmanın yazarlarına göre bunlar günlük yaşamda da önemli ölçüde daha zor.

Diğer çalışmalar da uzman bakımının aynı süre zarfında kilo kaybını artırabileceğini göstermiştir. Bir beslenme uzmanı tarafından yapılan bakım , aşırı kilolu kişilerde ani bir diyet değişikliğinin bir parçası olarak hızla ortaya çıkabilen yetersiz beslenmeyi önler.

Kilo kaybı üzerinde etkisi olmayan et ve sebze içeriği

Johnston’ın açıkladığı gibi, “Düşük karbonhidratlı, az yağlı veya dengeli olmak üzere üç diyet grubunun tümü, normal bir diyete göre daha fazla kilo kaybı ve daha iyi kan basıncı düşüşü sağladı.” Et ve sebze içeriğinin de neredeyse hiçbir etkisi olmadı, Kanadalı bilim adamlarının müşteri başarısı üzerine yaptığı meta-çalışmaya göre. Bu nedenle, Atkins gibi et ağırlıklı diyetler, kilo kaybı için, yüksek oranda sebze içeren Akdeniz diyeti veya DASH kadar iyidir. Bununla birlikte, her iki durumda da Akdeniz diyetinin en iyi sonuçları verdiği kan basıncı ve kolesterol seviyelerinin düşürülmesinde açık farklılıklar vardı.

Kilo kaybı genellikle uzun süreli değildir

Ne yazık ki, meta-çalışma ayrıca, diyetin türü ne olursa olsun, olumlu etkilerin, diyetin bitiminden on iki ay sonra hemen hemen tüm deneklerde gerilediğini gösteriyor. Ortalama olarak, çalışma katılımcıları o kadar çok yeni kilo aldılar ki, diyetten önceki ilk ağırlıklarından sadece iki kilo daha hafif oldular. Johnston’a göre, “Bu sonuçlar, hemen hemen tüm diyet türlerinin ve popüler marka diyetlerin bir yıl sonra yalnızca minimum kilo kaybı sağladığını ve diyetler arasındaki farkların küçük ve çoğunlukla önemsiz olduğunu gösteriyor.”

“Kazanan diyet” yok

Araştırma sonuçlarına göre, kilo kaybı ve sağlık üzerindeki etkileri, kişinin hangi diyeti seçtiğine bağlı değil, uzun vadede yeme alışkanlıklarını ve yaşam tarzını değiştirip değiştirmemesinden büyük ölçüde etkileniyor. Bu genellikle, istenen ağırlığa ulaşıldıktan sonra bile bir beslenme uzmanının destek için kullanılmaya devam etmesi durumunda işe yarar. Benzer şekilde, eşlik eden bir yorumda, Monash Üniversitesi’nden Helen Truby ve Terry Haines, “Popüler diyetlerin geniş bir yelpazesi, çok çeşitli seçenekler sunuyor, ancak net bir kazanan yok” diye yazıyor.

Bu nedenle bilim adamları, “Bu nedenle, kilo verme başarısının lanse edilen boyutu ne olursa olsun, insanlar kendilerine en uygun diyeti seçmelidir” diyorlar.