AstraZeneca’nın Covid vektör aşısı 1.000’den fazla safsızlık içerir. Bunlar bazen şiddetli yan etkilerin tetikleyicileri olabilir.

Ulm (Almanya). AstraZeneca’nın Covid vektör aşısı, yan etkileri potansiyel olarak tehlikeli serebral ven trombozu içerdiğinden son aylarda gündemde. Tıp , aşının neden olduğu bir otoimmün reaksiyonun tetikleyici olduğundan şüpheleniyor. Ulm Üniversitesi’nden bilim adamları, uzman dergisi Research Square’de aşıdaki safsızlıkların yan etkilerin nedeni olabileceğine göre bir çalışmanın ön baskısını şimdi yayınladılar.

Çalışmanın bir parçası olarak, Lea Krutzke’nin ekibi AstraZeneca aşısının üç partisinin içeriğini ayrıntılı olarak analiz etti. Aşı numunelerindeki protein bantlarını, gümüş boyama ve jel elektroforezi kullanarak saflaştırdıkları bir adenovirüs vektörününkilerle karşılaştırdılar. AstraZeneca aşısında, bu değiştirilmiş adenovirüs, orada bir bağışıklık tepkisini tetiklemek için yeni koronavirüsün genetik materyal bileşenlerini insan vücut hücrelerine taşır.

Şerit desenlerindeki net farklar

Stefan Kochanek, “Protein jelindeki bant paterni iki numunede önemli ölçüde farklıydı: Kendi adenovirüs vektörüyle karşılaştırıldığında, AstraZeneca numunelerinde adenoviral aşıyla açıklanamayan önemli ölçüde daha fazla protein bandı vardı” diye açıklıyor Stefan Kochanek. Bilim adamları, protein içeriğinin kütlesini belirlerken de net farklılıkları belirleyebildiler. Beklenen 12,5 mikrogram yerine, AstraZeneca numuneleri bazen 32 mikrograma kadar protein içeriyordu. Buna göre AstraZeneca aşısı, taşıyıcı virüsün içermesi gerekenden önemli ölçüde daha fazla protein içerir.

AstraZeneca’nın aşılayıcısındaki viral kirleticiler

Bilim adamları daha sonra hangi proteinlerin dahil olduğunu araştırmak için kütle spektrometrisini kullandılar. Aşının, çoğunun aslında aşıda bulunmaması gereken 1000’den fazla protein ve protein parçası içerdiğini keşfettiler. Partiye bağlı olarak, bu kirleticilerin yarısına kadarı virüslerden , kalan proteinler ise insan hücrelerinden kaynaklanmaktadır. Muhtemel bir kaynak olarak, araştırmacılar adenovirüslerin öncülerinin çok muhtemel olduğundan şüpheleniyorlar. Bunlar hücre kültürlerinde aşının üretiminde ortaya çıkar.

Isı şoku proteinleri bağışıklık tepkilerini etkiler

İnsan proteinleri arasında, ısı şoku proteinleri ve şaperonlar özellikle yaygındı. Bunlar esas olarak hücre stresi sırasında oluşur. “Bulunan proteinlerin büyük çoğunluğunun aşılananlar üzerinde herhangi bir olumsuz etkisinin olmaması gerekiyor. Bununla birlikte, hücre dışı ısı şoku proteinlerinin doğuştan gelen ve adaptif bağışıklık tepkilerini modüle ettiği ve mevcut enflamatuar tepkileri artırabildiği bilinmektedir. Ayrıca otoimmün reaksiyonlarla da bağlantılılar” diye açıklıyor Kochanek.

Yan etkilerin safsızlık nedeni?

Bu nedenle bilim adamları, bulunan protein safsızlıklarının yan etkilerin nedeni olma olasılığını göz ardı etmiyorlar. “Aşının aktif maddesinde yer almayan proteinlerin kas içine enjeksiyonu farklı düzeylerde etki üretebiliyor. Bilim adamları, bu proteinlerden bazıları, aktif olmayan takipçilerden daha fazlası olabilir” diye açıklıyor. Bu nedenle, aşırı viral proteinlerin istenen bağışıklık tepkisini zayıflatması ve böylece aşılamanın koruyucu etkisini azaltması mümkündür.

Ancak safsızlıkların aşının yan etkilerinin nedeni olduğu veya en azından arttırdığı da düşünülebilir. Krutzke, “Burada belgelenen protein safsızlıklarının, genellikle aşılamadan bir ila iki gün sonra gözlemlenen grip benzeri semptomlarla güçlü klinik reaksiyonlara dahil olmasının muhtemel olduğunu düşünüyoruz” diyor. Ayrıca, bulunan ısı şoku proteinlerinin sinüs ven trombozundan sorumlu otoimmün reaksiyonu destekleyebileceği göz ardı edilemez.

Daha iyi kalite kontrol gerekli

“En azından bir kısmı olumsuz etkilere sahip olabilecek çok sayıda safsızlık, aşının üretim sürecinin ve kalite kontrolünün gözden geçirilmesini gerekli kılıyor. Bu muhtemelen aşının yalnızca güvenliğini değil, aynı zamanda etkinliğini de artırabilir” diyor Koçanek.

Çalışma yazarlarına göre, aşı üretiminde hücre kültürlerinden tüm protein kalıntılarının uzaklaştırılması genellikle ortak bir kalite standardıdır. Ancak AstraZeneca söz konusu olduğunda, bu safsızlıkların geleneksel testler kullanılarak tespit edilmesi zordur. Bu nedenle kalite kontrolünü optimize etmek gereklidir.